دارایی های جاری (قسمت دوم)

حسابها و اسناد دریافتنی

حساب ها و اسناد دریافتنی یا مطالبات، یکی از مهمترین دارایی‌های یک موسسه است. با توجه به اینکه بخش زیادی از فروش شرکت‌ها و موسسات معمولا به صورت نسیه می‌باشد، لذا این نوع مطالبات اهمیت زیادی دارد.

بر اساس بخشنامه جدید سازمان حسابرسی، طبقه‌بندی حساب ‌ها و اسناد دریافتنی در ترازنامه، بنام دریافتنی‌‌های تجاری و غیر تجاری و زیر سرمایه گذاری‌های کوتاه مدت قرار می‌گیرد. در یادداشت‌های همراه ترازنامه که در واقع به نوعی شرح اقلام مندرج در ترازنامه است، حساب ‌های دریافتنی کوتاه مدت در تقسیم‌بندی‌های تجاری و غیر تجاری و همچنین حساب‌ ها و اسناد دریافتنی، تقسیم‌بندی شده است.

حساب های دریافتنی تجاری و غیر تجاری

حساب‌ های دریافتنی تجاری و غیر تجاری مبلغ بدهی مشتریان به شرکت است. که در قبال آن سند تائید بدهی دریافت نشده است. از طریق فروش نسیه کالا و خدمات، با توجه به اعتبار خریداران و مشتریان ایجاد می‌شود. معمولا انتظار می‌رود طی 30 الی 60 روز به نقد تبدیل شود. این نوع مطالبات از مهم‌ترین مطالبات شرکت‌ها و موسسات می باشد.

اسناد دریافتنی تجاری و غیر تجاری

اسناد دریافتنی تجاری و غیر تجاری مطالباتی هستند که در قبال آنها یک سند بدهی رسمی، مانند چک و سفته در تائید بدهی مشتریان از آنها دریافت می‌گردد. معمولا یک تا سه ماه وصول آن بطول می‌انجامد. در صورت طولانی‌تر شدن وصول آن، بر اساس عرف موجود دربازار سود تضمین شده از اینگونه مطالبات اخذ خواهد شد.

سایر مطالبات

سایر مطالبات معمولا از عملیات تجاری شرکت‌ها و موسسات ایجاد نمی‌شود. بطور مثال وام‌هایی که کارکنان دریافت می‌کنند و یا مساعده‌هایی که به کارکنان پرداخت می‌شود. که جز بدهی آنها به موسسه است. سودهای بانکی که محقق‌شده و لیکن دریافت نشده اند، نیز در سر فصل سایر مطالبات طبقه‌بندی می‌شود.

همیشه کلیه مطالبات ایجاد شده توسط مشتریان، پرداخت نمی‌گردد و درصدی از مطالبات از بین می‌روند و پرداخت نشده باقی می‌ماند. جهت شفاف شدن حساب‌ ها و اسناد دریافتنی، می‌بایست این اقلام از حساب‌ های دریافتنی خارج شود. از دو روش برای خروج اینگونه حساب‌ها استفاده می‌شود. این نوع حساب‌‌ ها یا مستقیم پس از اطمینان از عدم وصول آنها، حذف شده و از حساب مطالبات خارج می‌شود، و به حساب هزینه مطالبات سوخت‌شده منظور می‌گردد. یا با روش ذخیره گیری این امر انجام می‌شود.

در روش ذخیره‌گیری میزان و درصدی از فروش، یا درصد و مبلغی از حساب‌ های دریافتنی، بعنوان پیشبینی مطالباتی که در دوره آتی سوخت خواهد شد، محاسبه می‌گردد. در بدهکار نیز، حساب هزینه مطالبات مشکوک الوصول و بستانکار حسابی بنام ذخیره مطالبات مشکوک الوصول، که یکی از حساب های کاهنده دارایی است منظور می گردد. در ترازنامه هم حساب‌ های دریافتنی به کسر ذخیره مطالبات مشکوک الوصول درج خواهد گردید.